Odamlar yuzlab yillar davomida bir-birlari bilan xatlar orqali muloqot qilishgan. Maktubning uslubi va ohanglari shaxsning o’ziga xos xususiyatlari va shaxsning tarbiyasi haqida gapirishga qodir. Ammo eng muhimi shundaki, xat odam yozishmalar uchun foydalanadigan tilda qanchalik gaplashishini aniq ko’rsatib beradi.

Do’stlar va tanishlarimizga xat yozishni biz allaqachon unutganmiz, ammo biznes-xatlar yozishmalarda alohida xizmatqilmoqda, ular ingliz tilidagi so’rov maktubi (letter of aplication) va ingliz tilidagi murojaat xatini (ariza maktubi) o’z ichiga oladi. Biz bunday hujjatlarni rasmiylashtirish qoidalari haqida gaplashamiz. Shuningdek, biz bunday xatlarni tuzish bo’yicha misollar keltiramiz.

Maktub qanday qismlardan iborat?

Har bir yozishmalarning “oltin qoidasi” bu xatning ma’lum bir tuzilishini saqlash zarurati! Matnni tushunish oson, o’qilishi oson va xabarning o’zi qisqa va mazmunli bo’lishi muhimdir.

Maktubning tarkibiy elementlari:

      1)    Yuqoridagi o’ng burchakda muallifning manzili va murojaat qilingan sana ko’rsatiladi.

      2)    Qabul qiluvchiga manzil alohida satrda yoziladi.

      3)    Kirish - odatda bitta xatboshiga to’g’ri keladi.

      4)    Asosiy qism - ikkita yoki uchta xatboshidan iborat bo’lib, unda masalaning mohiyati yoritiladi.

      5)    Xulosa - alohida satrda yozilgan ibora.

     6)    Muallifning imzosi.

Ingliz tilidagi so’rov xati: letter of request tuzilish xususiyatlari

Ushbu turdagi xat, biror kishi biron bir narsa qilish yoki biror narsani ishlatish uchun tavsiyanoma yoki ruxsat olish uchun murojaat qilishi kerak bo'lgan holatlarga tegishli. Masalan, odam quyidagilarga ega bo'lishi kerak:

·        Uchinchi tomon qonuniy egalik qiladigan materiallardan foydalanishga rozilik berish;

·        Muayyan tadbirni o’tkazishga yordam berish;

·        Biznes uchrashuvlari va boshqa tadbirlarni o’tkazish uchun ruxsatnoma;

·        Muayyan sohada mutaxassisning tavsiyasi;

·        Muayyan tashkiliy qarorlar bo’yicha maslahatlar;

·        Maxsus ma’lumotlar (muayyan mahsulotlarning narxi to’g’risidagi ma’lumotlar, qo’shimcha hujjatlar).

Xatni tuzish vakili muallif bo’lgan kompaniyaning manzili bilan boshlanadi, so’ngra murojaat yuborilgan kompaniyaning manzili va nomi ko’rsatiladi.

Shuni esda tutish kerakki, xabarning har bir nuqtasi alohida paragrafda tuziladi. Dastlab, murojaatning maqsadini ko’rsatish, xushmuomala bo’lish, ishbilarmonlik muloqot tarzini saqlab qolish kerak, ammo shu bilan birga - fikrlarni o’z nuqtai nazarini ifoda etish ham zarur.

So’rovni bajarish uchun oxirgi muddat ko’rsatilishi tavsiya etiladi (agar talab shoshilinch bo’lsa). Shuningdek, o’zingiz haqingizda tafsilotlarni va savol berishga majbur qilgan vaziyatni ko’rsatishingiz mumkin. Aloqa uchun ma’lumotlarini yozib qo’yishingizga ishonch hosil qiling. Bu telefon raqami yoki elektron pochta manzili bo’lishi mumkin - ular siz bilan tezda bog’lanishlari mumkin bo’lgan kanallar.

Xulosa qilib aytganda, xat yo’llamoqchi bo’lgan shaxsga ko’rsatilgan e’tibor va sizning muammongizni hal qilishda yordam bergani uchun minnatdorchilik bildirish muhimdir.

So’rov xatini yaratishda ishlatilishi mumkin bo'lgan shablonli tarjimalar:

I am writing to request your permission for... – sizning roziligingizni olish uchun yozyapman ...

I would be most grateful if you could... – Agar siz ... juda minnatdorman.

I am writing to ask if you would be so kind as to... – Agar siz shunchalik mehribon bo'lsangiz, so'rash uchun yozyapman ...

I am writing to request your assistance concerning the matter of... – Ushbu masala bo'yicha sizning yordamingizni so'rash uchun yozyapman ...

I would appreciate it if you could... –  Agar siz buni qadrlasangiz ...

I wonder if you could possibly help me... – Menga yordam berolasizmi deb hayronman ...

I wonder if I request your valuable advice on... – Sizdan maslahat so’rashim mumkinmi, deb qiziqyapman ...

Yakuniy iboralar:

I must apologize for troubling you with this matter – sizni bu masala bo’yicha bezovta qilganim uchun uzr so’rayman

I hope that my request will not inconvenience you too much – umid qilamanki, mening so’rovim sizga ko’p noqulayliklar tug’dirmaydi

I hope that you will forgive me for taking up your valuable time – umid qilamanki, qimmatbaho vaqtingizni behuda sarf qilganingiz uchun meni kechirasiz

Thank(ing) you in advance for your kind cooperation – Yaxshi hamkorlik uchun oldindan rahmat

I look forward to hearing from you as soon as possible – Sizdan iloji boricha tezroq eshitishni kutyapman

Ingliz tilidagi so’rov xatining namunasi

Mr Michael Smith

Greenhouse-corporation
Office 513, Entrance 2В
Main Street
Bristol
Great Britain

25 November 2017

Mr Smith,

I would like to remind you that we met on Friday at Collins. You mentioned that I could ask you for help in learning English language. You said that you could give me some lessons of English grammar. I would like to begin this Monday, if you can. Thank you very much for your help. Hope to see you soon.

Yours sincerely,

David Collins
University Student

Tarjima:

Maykl Smit

“Greenhouse” korporatsiyasi

Ofis 513, kirish 2B

asosiy ko'cha

Bristol

Buyuk Britaniya

25 noyabr 2017 yil

Janob Smit,

Eslatib o’tmoqchimanki, biz juma kuni Kollinzlar oilasida uchrashdik. Siz ingliz tilini o’rganishda yordam so’rashim mumkinligini aytdingiz. Siz menga bir nechta ingliz tili grammatikasi darslarini o’rgatishingiz mumkin, dedingiz. Men siz bilan darslarni dushanba kunidan boshlashni istayman. Yordamingiz uchun katta rahmat. Yaqinda sizni ko’rishga umid qilaman.

Samimiy ehtirom bilan,

Devid Kollinz

Universitet talabasi

Yaxshi tuzilgan biznes-xat sizning maqsadingizga erishish yo’lidagi funksional quroldir. Ish odob-axloq qoidalariga rioya qilish, xushmuomalalik, nuqtai nazarni ifoda etish kifoya qiladi va siz albatta omadga ega bo’lasiz. Sizga omad!